Anish Kapoor/ Sakıp Sabancı Müzesi
Akbank’ın 65. Kuruluş yıldönümü etkinliği kapsamında, Sakıp Sabancı Müzesi’nde açılan Anish Kapoor sergisi sanatseverler tarafından duyulduğu andan itibaren 2013 içinde dört gözle beklenen bir etkinlikti. Müzenin bahçesinde yer alan paslanmaz çelik “Gök Ayna” adlı çalışma adeta gökyüzünü yere indirmişti. Hindu felsefesi ve Batı kültürünü harmanlayarak muhteşem heykeller yaratmaya devam eden Kapoor, farklı medeniyetlere tanıklık etmiş İstanbul’un tarihi taş yapılarının ona ilham kaynağı olduğunu söylemişti. Bir sanatsever olarak, her sergisini keyifle gezdiğim ve bana bir şeyler kattığına inandığım sanatçıyı İstanbul’da Sakıp Sabancı Müzesi’nde görmek gurur vericiydi.
Shirin Neshat/Dirimart
Tüm dünyada film, video ve fotoğrafları ile bilinen İranlı sanatçı 1995 İstanbul Bienali’nden sonra İstanbul’da ilk kişisel sergisini 2013 yılında Dirimart Galeri ve paralel olarak Santral İstanbul’da açarak sanatseverleri sevindirdi. Senenin en önemlilerinden birisi olduğunu düşündüğüm sergide; “The Book of Kings “( Kralların Kitabı) serisi içinde yer alan “ Yas Tutanlar” ( Mourners) portrelerine yer verilmişti. Bu projede 60 bin epik şiirden ilham alan sanatçı, Ortadoğu ve Arap dünyasındaki ayaklanmalarda hayatını kaybeden genç ve yaşlı insanların anısına ithafen bu projeyi hayata geçirmişti.
Jannis Kounellis /Galeri Artist
Ardı ardına açılan sergiler arasında oldukça ilgi görenlerden birisi benim de takip ettiğim isimlerden biri olan Jannis Kounellis sergisiydi. Yunan kültürüne sahip olan ve Arte Povera’nın doğum yeri olan İtalya’da yaşayan sanatçının geleneksel resimden farklı olarak nesneler aracılığıyla kavramlara yöneldiği sergisinde sanatçı, bu sergi için yurtdışından eserlerini getirmek yerine İstanbul’da yeni işler üretmeyi tercih etmişti. Galeri Artist İstanbul’da açılan sergi tartışmasız sezonun en iyilerinden birisiydi.
Şükran Moral& Vale Export/ Galeri Zilberman
Çağdaş Türk Sanatının cesur ve öne çıkan isimlerinden biri olan Şükran Moral’ın Valie Export ile birlikte Galeri Zileberman’da yer alan sergisi yılın çarpıcı sergilerinden bir diğeriydi. Savaş, kadın, göç, din, cinsellik ve genelevler gibi konuları ele alan Moral, ataerkil toplumlarda kadın olmanın zorluklarını vurgulayan işler üretiyor. Moral’ın her dönem çalışmalarında olduğu gibi çarpıcı eserlerinin yer aldığı sergi öne çıkanlar arasında yerini aldı.
Rebecca Horn “Chemical Wedding in İstanbul”/ Galeri Artist
İstanbul’da açılan diğer önemli bir sergi ise Galeri Artist Fulya’da görebildiğimiz “Chemical Wedding in İstanbul” başlıklı Alman sanatçı Rebecca Horn’a ait sergiydi.Daha önce heykel, film, çizim ve enstalasyon gibi sanatın farklı dallarında ürettiği işlerini gördüğüm sanatçı, İstanbul için “Tree of Claws” başlıklı ilginç bir çalışma gerçekleştirmişti. Sanatçının hareket ve ışığı kullanarak gerçekleştirdiği eserlerinde muhteşem bir hayal gücü ve kusursuz, mükemmel Alman mühendisliğinin en güzel örneklerini görebildiğimiz sergi yılın iyileri arasındaydı.
Gülsün Karamustafa “Vadedilmiş Bir Sergi” / Salt Beyoğlu& Galata
Gülsün Karamustafa’nın Türkiye’de ve uluslararası platformda bugüne kadar düzenlenen en kapsamlı sergisi Vadedilmiş Bir Sergi, SALT Beyoğlu ve SALT Galata’da açıldı. 2013’ün en kapsamlı sergileri arasında yer almayı da hak eden sergide, sanatçının resimleri ve avangart sanat pratiklerine yer veriliyor. Sanatçının deyimi ile arkeolojik bir araştırma gibi üzerinde bir yıl çalıştığı, Türkiye’de daha evvel görülmemiş, Avrupa’da sergilenmiş ve 1972-2012 yılları arası hem yeni hem eski işlerinin olduğu bu büyük sergide yer alan bütün işlerin önünden uzun süre ayrılmak mümkün olmuyor.
Joseph Kosuth “Uyanma”/ Kuad Gallery
Kavramsal Sanatın Amerikalı temsilcisi Joseph Kosuth çalışmalarında kendi kendine referans veren işler üretiyor. Kosuth’un Kuad’da yer alan eseri, 4 yıl önce tasarladığı James Joyce’un en karmaşık kitabı Finnegans Wake‘e odaklanan işinin ilk sunumuydu.
Haset& Husumet& Rezalet/ Arter
Emre Baykal’ın küratörlüğünde Arter’de açılan ” Haset, Husumet, Rezalet” yılın etkili sergilerindendi. Günümüzde toplumsal, kültürel ve siyasi belleğimizde her zaman karşımıza çıkan bu üç kavramı sergiye katılan sanatçılar kendi sanatsal dillerini kullanarak eserlerine yansıtmışlardı. Hale Tenger, Şener Özmen, Aslı Çavuşoğlu, Canan, Hera Büyüktaşçıyan’ In eserlerinin yer aldığı sergi, hem yıllar içinde unuttuğumuz karanlık ve acı siyasi olaylara hem de toplumsal şiddet konularına ışık tutması adına önemliydi.
Matt Collishaw/Arter
Her show’u ses getiren İngiliz sanatçı Collishaw’ın İstanbul’da olması sanatseverler için büyük bir şanstı diye düşünüyorum. Sanatçının 2000-2013 yılları arasında ürettiği çalışmalarının olduğu sergide Collishaw’ın, Vehbi Koç Vakfı desteğiyle hayata geçirdiği “Ödüllü Mahsul” adlı video yerleştirmesi de dünyada ilk kez “Hayalet Görüntü” sergisi kapsamında gösterildi.
Nezaket Ekici “Farklı Hayatlar-Karşılaşmalar ve Buluşmalar”/Siemens Sanat
Performanslarıyla fiziksel ve zihinsel potansiyellerinin sınırlarını zorlayan ve araştıran sanatçı Nezaket Ekici yılın son ayında Siemens Sanat Merkezi’nde Shahar Marcus ile harika bir performansa daha imza attı. Dünya performans sanatının “Madonna”sı olarak bilinen Yugoslav sanatçı Marina Abramoviç’in öğrencisi olan Ekici; Kültürel kimlik, küreselleşme, benzerlik ve karşıtlıklar, sosyal sorumluluklar, kadın-erkek ilişkileri gibi konulara dokunan işleri ile biliniyor.
Cengiz Çekil “Temizlik Beziyle” / Rampa Galeri
Cengiz Çekil’in 144 parçadan oluşan yeni çalışmasında; serinin merkezine “tekrarı” alan sanatçının, bu yerleştirmesi Rampa’da ilk defa gösterildi. Sarı temizlik bezi, tuval, sicim, kanca gibi materyaller ile oluşan formlarda, malzemenin sıradanlığında Sanatçı konu edindiği kadının alanının acımasızlığını ve özerkliğini içselleştirerek bir kez daha hafızalarımızda yer edinmeyi başardı.
Burak Delier “ Sen Rolünü Oyna Senaryo Arkadan Gelir”/ Pilot Galeri
Sergilerini ilgi ile takip ettiğim PİLOT’ta açılan , Burak Delier’in “Sen rolünü oyna, senaryo arkadan gelir” isimli sergisi içeriği ve uygulaması ile çok konuşulan sergilerden birisi oldu. Kapitalizm ve güncel sanat pratikleri arasındaki ilişkiyi görünür kılmakla ilgilenen Delier, son sergisinde sanat ve ekonomiyi bir araya getirdi. Video çalışmasında plaza çalışanlarının da performanslarıyla dahil oldukları sergisinde sanatçı kapitalin üzerimizdeki etkilerini bir kez daha gözler önüne serdi.
İnci Eviner “Modern Çöküşün Bakımı”/ Galeri Nev İstanbul
Sanatçının “Modern Çöküşün Bakımı” adlı video çalışmasının yer aldığı sergi sezonun dikkati çekenlerinden birisiydi. Eviner’in, çok katmanlı desen üretimi sonucunda ortaya çıkan video çalışmasında figürler çarpıcı bir şekilde mekanda var olabilmek için olağanüstü çaba sarf ederken, Eviner’in videosu insan ve vatandaş arasındaki gerilimi gözler önüne seriyordu.
